Büyükbaşın derdi büyük olur derler ya aynen o hesap işte, dünya geneline baktığımızda çoğu zaman şehirlerin iklim politikaları devletlerin iklim politikalarından çok daha tutarlı, çok daha hedefe yakın oluyor. Devletlerin hantal ve bürokratik yapıları adım atmayı zorlaştırırken, şehirlerin çevik ve hareket kabiliyeti yüksek karar organları bu durumun en büyük yapı taşlarından.
Devletlerin beceriksiz ve bürokratik yapıları bir kenara dursun biz biraz o şehirlerin kadın belediye başkanlarına odaklanalım. Neden kadın belediye başkanları diyorum biliyor musun? Çünkü bu yılki Sürdürülebilir Şehirler Endeksi’nin ilk üç sırasında yer alan şehirlerin (Stockholm, Oslo ve Kopenhag) tamamının belediye başkanları kadın. Eğer şimdi bana gelip, ”İyi de kardeşim, ne baltık ülkelerinin ilk üç te yer alması şaşırtıcı ne de o baltık ülkelerinin şehirlerinin belediye başkanlarının kadın olması” diyorsan, ben de sana , ”Bogota’Da mı baltık? Accra’da mı baltık? Tokyo’da mı baltık? Mexico City’de mi baltık?” Derim. Derim çünkü bu saydığım ve tekrar yazmaya üşendiğim baltık bölgesinde yer almayan şehirlerin belediye başkanlarının tamamı kadın ve hayata geçirdikleri uygulamalar ile erkek belediye başkanlarına göre kendilerini iklim liderleri olarak öne çıkarıyorlar.
Endeksteki ilk 10 şehrin %50’si kadınlar tarafından yönetiliyor. 2005 yılında Londra belediye başkanı Ken Livingstone tarafından toplu olarak iklim eylemini teşvik etmek için kurulan şehirler ağı C40, kadın belediye başkanlarından oluşan bir alt grup oluşturdu ve bu alt grup meyvelerini vermişe benziyor.
Jyoti Gondek
Calgary,Kanada
Kanada’nın petrol ve doğal gaz başkenti olan Calgary’nin ilk kadın belediye başkanı olan Gondek’in göreve gelir gelmez yaptığı ilk iş ”Acil İklim Eylem Planı” oluşturup milletin kafasına ve özellikle de şirketlere ”Artık jilet abiniz yok, bu piyasada ben varım, jilet abiniz gülerdi ben gülmem.” mesajı vermek olmuş.
Anne Hidalgo
Paris, Fransa
Tepesine çıkmanın bir kişiye 26 Avro’ya mal olduğu Eyfel Kulesini sınırları içinde barındıran Paris’in belediye başkanı Hidalgo 2014 yılında milletin iradesi ile başa geldiğinde ”vututututu” şeklinde sesler çıkarıp Paris meydanında yanlayan Citroen ve Peugeot’lardan şikayetçi olacak ki, ilk iş olarak Paris meydanı yayalaştırma projesini hayata geçirmiş. E tabi Paris meydanında ki araçların neden olduğu hava kirliliği, yüksek trafik ve sera gazı emisyonlarının bu kararda payı yok değil. Bakmış işler tıkırında gidiyor, ”siz bu kardeşinize verin yetkiyi görün etkiyi” demiş ve halktan aldığı güç ile 4,5 Hektarlık alanı yeşil alana dönüştürüp yayalaştırmış, 1000 kilometrelik kalıcı bisiklet yolları inşaa etmiş, mevcut otopark yerlerinin %72’sini kaldırarak Paris’i bisikletçiler için cennet vatan haline getirmiş.
E tabi bu işler burada anlattığım gibi kolay olmamış, arabalarından vazgeçmek istemeyen dış mihraklar toplanıp başkanı protesto etmişler, Hidalgo, tepkinin “şiddetini” kısmen cinsiyetine bağladı. “Araba sayısını azaltmak isteyen bir kadın olmak, birçok erkeği üzdüğüm anlamına geliyordu” diyerek toplu taşıma kullanıcılarının üçte ikisinin kadın olduğunu da sözlerine eklemiş.
”Bir sonraki seçimlerde göstereceğiz sana, sandıkta vereceğiz kararımızı ve seni seçtirmeyeceğiz” diyen araba tutkunlarına gereken cevap sandıkta verilmiş ve Hidalgo 2022 seçimlerinde bir kez daha başa gelerek halkın iradesine zincir vurulamayacağını tüm dünyaya göstermiş ve eklemiş ‘’ Biz bu yola kefenimizle çıktık. ’’.
Valérie Plante
Montreal,Kanada
Şu aralar herkesin bir şekilde yerleşmeye baktığı Kanada’nın Montreal şehrinin belediye başkanı Valérie Plante’te güzel işler yapan başkanlar arasında. 15 dakikalık bir yürüyüş alanı içerisinde kütüphanelere, eğlence ve kültür merkezlerine ulaşılacak yayalaştırılmış alanlar inşa edip vatandaşları hareket etmeye teşvik eden Plante,bu ortamları cazibe merkezi haline getirerek gençler arasında artan silahlı şiddetlerin oranını da bir hayli düşürmüş.
Annika Billström
Stockholm, İsveç
Bir takımada üzerine inşa edilen ve büyük ölçüde köprülerle erişilen, şehir merkezindeki işçilerin üçte ikisinin banliyölerden gidip gelmesiyle ciddi trafik sorunlarıyla karşı karşıya kalan Stockholm’ün ilk kadın belediye başkanı Annika Billström şehre giren tüm araçlara trafik sıkışıklığı ücreti teklif ederek siyasi intihar olması beklenen bir hamle yapmış. Halk tarafından öfkeyle karşılanan bu öneri pilot bir bölgede 7 ay denenmiş ve arabalarınn her geçişte 3 ABD Doları ile ücretlendirildiği bu uygulamanın sonunda trafik hacmi beşte bir oranında düşüş göstermiş. 7 aylık sürenin sonunda Billström her ne kadar istediğini tam olarak uygulayamayıp şehri eski sisteme geri döndürse de vatandaşların, şehir merkezindeki yollar yerine İsveç’in beşli çetesine geçiş garantisi verilerek inşaa ettirilen ücretli yolları kullanım oranı artmış.
Billström koltuğu kaybetti ancak 2002 yılından bu yana onun yerine gelen 4 belediye başkanının tamamı kadındı ve zamanında ekilen tohumlar 2010 yılında meyvesini verdi ve Stockholm Avrupa Komisyonu tarafından Avrupanın ilk Yeşil Başkenti seçildi. Ayrıca 2014-2018 yılları arasında görev yapan başkan Wanngård’da topluma örnek olmak için işe bisiklet ile gidip geldi, takas ve ikinci el pazarlarından eşyalar satın alıp giydi, bu sayede döngüsel ekonominin lafta kalmayıp icraate geçmesinde de önemli bir rol oynadı.
Claudia Sheinbaum Pardo
Mexico City, Meksika
Eski bir çevre mühendisi olan Claudia Sheinbaum Pardo (Mexico City’nin 2018’de seçilen ilk kadın belediye başkanı), çabalarını araç emisyonlarını azaltmaya ve şehrin toplu taşımasını genişletmeye odaklıyor. İddialı planları arasında su kriziyle mücadele de yer alıyor.
Bunun gibi az da olsa oldukça etkili yöntemler izlemiş, bu meseleyi başta kendilerine daha sonrada topluma dert edinmiş ve bu yolda birçok kişiyi karşısına almış bu belediye başkanlarına, kendileri ile hayatı boyunca tanışma imkanı bulamayacak bir dünya vatandaşı olarak teşekkür ediyorum. Şu aralar popüler gündem haline gelmiş olarak birçok karar mercinin ağzında dolanan yeşil dönüşüm işini hakkıyla yapan bu başkanların dünyaya vereceği çok ders var.
Daha fazlası için aşağıdaki kaynağı ziyaret edebilirsiniz.
https://www.corporateknights.com/rankings/sustainable-cities-rankings/2022-sustainable-cities-index/most-sustainable-cities-led-female-mayors/
Çözüm odaklı içerikleri yaygınlaştırmamıza destek verin!
Kaygı uyandıran manşetlerden uzaklaşın ve iyi haber hikayelerinin tadını çıkarın.